६ December २०१९ रोजी तेलंगणा पोलिसांनी बलात्काराच्या घटनेतील चारही आरोपींचा एन्काऊंटर केला. तो किती खरा, किती खोटा हे त्यांनाच माहीत. पण या घटनेनंतर दोन प्रमुख प्रतिक्रिया आल्या:
१.सर्वसाान्यांकडून पोलिसांच्या या कृत्याचे स्वागत
आणि
२. बुद्धिजीवी वर्गातून या घटनेचा निषेध/काळजी/कारवाईची मागणी इ.
आता सर्वसामान्य लोकांनी पोलिसांचं कौतुक केलं, त्यांच्यावर फुलांचा वर्षाव केला आणि पोलिसांना राख्या बांधल्या. याचा अर्थ सर्वसामान्य लोकांना कोर्ट कचेरी इ द्वारे दिलेला न्याय आवडत नाही असा मुळीच नाही. तर असा न्याय खरंच दुरापास्त झालाय हे लोकांना उघड उघड दिसत आहे. निर्भया केसमधील आरोपींना अजून शिक्षा झालेली नाही. त्या घटनेला आता सात वर्षे पूर्ण झाली. आणि अजूनही त्यांना लवकरच शिक्षा होईल असं कोणी छातीठोकपणे सांगू शकत नाही. आता त्यातला एक हरामी curative petition दाखल करणार असा म्हणतोय, आणि तो त्याचा कायदेशीर अधिकार आहे असही तोंड वर करून सांगतोय. माझ्याच डोळ्यासमोर दोन असे ("Innocent till proven guilty") व्यक्ती आहेत, ज्यांनी त्यांच्या बायकोला गळा दाबून मारलंय. अहो, शिक्षा तर लांब राहिली; साधं चार्जशीट सुद्धा दाखल झालं नाही. ठाणेदार साहेबांनी मॅटर मिटवून टाकला. ५-१० लाखात गुन्हा माफ! फैसला ऑन द स्पॉट. देख क्या रहे हो चंद्रकांत जी, ये करप्ट झालेल्या सडक्या व्यवस्थेची स्टाईल आहे.
माझा मित्र धीरज एकदा मला म्हणाला की आपल्याकडे न्याय मिळेल याची किती ग्यारंटी? मी म्हणालो, बाबा मी जातीने वकील आहे, पण उद्या माझ्यावरच अन्याय झाला तर मला प्रामाणिक मार्गाने गेलो तर न्याय मिळेलच याची खात्री मलापण नाही. यातून मी फारच लेचापीचा वकील आहे, असा अर्थ काढून तुम्ही मोकळे होऊ नका. हे दाहक वास्तव आहे आपल्या व्यवस्थेचं. अरुण फरेरा सारखे शिकले सावरलेले लोक पण व्यवस्थेकडून न्याय मिळवू शकले नाहीत.
आता प्रश्न आहे, की हैदरबादमधील एन्काऊंटर झाल्याने ही व्यवस्था सुधारणार का? तर असे २-४ encounter करून न्याय मिळणार नाही. आणि ते (एन्काऊंटर) उत्तरही चुकीचं आहे. पण अशा अंधारात दिवा न पेटवता, कोणीतरी एक हॅण्डग्रेणेड टाकला तर बिघडले कुठे! हा एक आपोआप घडलेला किंवा घडून आणलेला धमाका आहे झोपलेल्या व्यवस्थेसाठी. आता लवकरात लवकर सुधरा नाहीतर आज Hyderabad पोलिसांनी केला, उद्या प्रत्येकजण जर धमाका करत सुटला तर ना कायदा राहील ना तुम्ही.
त्यामुळे न्यायाधिशांना, वकिलांना या एन्काऊंटर बद्दल वाईट वाटणे साहजिकच आहे. अहो त्यांची सगळी मक्तेदारी मोडून निघाली ना. इगो हर्ट झाला ना राव. अहो, POCSO सारख्या कडक कायद्याअंतर्गत पण दीड लाख केस पेंडींग आहेत. मग हे डोळ्यावर पट्टी बांधून न्याय देण्याची पद्धत (Adversarial system) बंद करा आणि डोळे उघडून गुन्हेगाराला पाहणारी व्यवस्था (Inquisitorial system) लवकर लागू करा.
हा एन्काऊंटर शेवटचा ठरावा असं वाटत असेल तर सत्ताधारी, विरोधी, न्यायव्यवस्था, आणि सर्व बुद्धिमान लोकहो एकत्र या आणि कोठ्यावधी पेंडिंग केसेस निकालात काढण्यासाठी कंबर कसायला सुरुवात करा. नाहीतर आपल्या व्यवस्थेचा इन्काऊंटर व्हायला फार वेळ लागणार नाही.
No comments:
Post a Comment